Dnia 16 września 2023r. Wojskowe Koło PTTK przy Klubie 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego razem z Oddziałem Łódzkim PTTK im. Jana Czeraszkiewicza i 7 batalionem kawalerii powietrznej zorganizowali Jubileuszowy V Ogólnopolski Rajd Pieszy „Szlakiem Bitwy nad Bzurą 1939 im. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby”. Tegoroczny rajd przeprowadzony został przy wsparciu i pomocy Gminy Kiernozia, Miasta i Gminy Bolimów, Powiatu Łowickiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Wojskowego Instytut Wydawniczego oraz Oddziału PTTK w Kutnie. Patronat honorowy nad rajdem, tak samo jak w latach poprzednich, objęło Wielkopolskie Muzeum Niepodległości w Poznaniu oraz jego oddział Muzeum Armii „Poznań”. W tym roku trasa rajdu przebiegała po miejscach walk odwrotowych Bitwy nad Bzurą powiatu łowickiego w Kiernozi i Kompinie oraz Bolimowie.
Głównym celem rajdu jest popularyzacja tradycji i historii oręża Wojska Polskiego, a w szczególności propagowanie wiedzy o Bitwie nad Bzurą, wydarzeniu będącym największą bitwą Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej Polskiej podczas wojny obronnej Polski w 1939 roku, a także upamiętnienie bohaterstwa żołnierzy biorących udział w Bitwie nad Bzurą, przypomnienie postaci, miejsc, walk toczących się wzdłuż rzeki Bzury w okresie od 9 do 22 września 1939r. i uczczenie pamięci wszystkich poległych w Kampanii Wrześniowej 1939
W związku z obchodzoną w tym roku 160. rocznicą wybuchu Powstania Styczniowego, rajd rozpoczął się przy Pomników Powstańców 1863 roku w Joachimowie-Mogiły, po czym uczestnicy rajdu udali się na trasę pieszą poprowadzoną lasami Bolimowskiego Parku Krajobrazowego w kierunku cmentarza wojennego żołnierzy niemieckich z I i II wojny światowej. Następnie w Bolimowie grupa udał się na warsztaty garncarskie do rodziny Konopczyńskich oraz zwiedziła kościół filialny św. Anny, rynek Tadeusza Kościuszki z dzwonem przeciwpożarowym z butli gazowej z 1914 r. oraz Pomnik Partyzantów Poległych w Bitwie nad Rawką.
Następnie turyści udali się do wsi Kompina, gdzie na samodzielnym cmentarzu wojennym zostali pochowani żołnierze 26 Dywizji Piechoty, którzy polegli w dniach 14 – 15 września 1939 r. w okolicach Kompiny i Patok w trakcie krwawej bitwy z niemieckimi najeźdźcami. Po zapaleniu „świateł pamięci” oraz oddaniu hołdu poległym żołnierzom, obejrzeli tablicę pamiątkowa ku czci mieszkańców parafii Kompina poległych w wojnie obronnej Polski we wrześniu 1939 r. wbudowaną w ścianę kościoła św. Wojciecha i św. Barbary.
Potem uczestnicy rajdu udali się do Kiernozi, gdzie najpierw odbyli spacer po miejscowości zwiedzając kościół św. Małgorzaty z XVI wieku z kryptą Marii Walewskiej z d. Łączyńskiej, zespół pałacowo – parkowy z XIX wieku, w którym mieszkał m. in. rodzina Łączyńskich. W pałacu dzieciństwo swe spędziła Maria pod opieką guwernanta, ojca Fryderyka Chopina – Mikołaja. Następnie na rynku Kopernika przy pomniku dzika grupa poznała legendę o powstaniu Kiernozi, a przy studni o wizycie Kopernika w Kiernozi.
Ostatnim, ale najważniejszym punktem tegorocznego rajdu, był udział rajdowiczów w uroczystościach odsłonięcia i poświęcenia odrestaurowanego Cmentarza Wojennego Żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 roku w ramach obchodów 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Na cmentarzu przy ul. Sobockiej spoczęli żołnierze 4 Dywizji Piechoty Armii „Pomorze” oraz 17 Dywizji Piechoty Armii „Poznań”, którzy polegli w dniach 15 – 17 września 1939 r. w trakcie największej w całej kampanii wrześniowej bitwy z udziałem niemieckich wojsk pancernych
Rajd zakończono uroczyście na Rynku Kopernika w Kiernozi, gdzie wręczono zdobyte przez uczestników kolejne stopnie Odznaki Turystyczno – Krajoznawczej PTTK „Szlakiem Bitwy nad Bzurą 1939 im. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby” oraz Odznaki Pamiątkowe w kształcie nieśmiertelników żołnierzy z 1939 roku o tej samej nazwie. Tam też nastąpiło rozwiązanie konkursu o Bitwie nad Bzurą 1939 i wręczenie nagród.
Zapraszamy wszystkimi chętnymi, którzy lubią uprawiać turystykę militarną i historyczną, we wrześniu następnego roku, na kolejną edycję Ogólnopolskiego Rajdu Pieszego „Szlakiem Bitwy nad Bzurą 1939 im. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby”, który poprowadzony zostanie pomiędzy Zgierzem i Ozorkowem, a zakończy się w Poznaniu w Muzeum Armii „Poznań”.
Tekst i foto: Marcin RECZYCKI